Tuzak Nöropatiler

Yakınındaki yapıların basısı nedeni ile oluşan sinir basıları sonucu oluşan sinir sıkışıklıklarıdır. Sinirin yakınındaki tekrarlayan travmalar en sık nedenlerdendir. Basıya uğrayan sinir etrafındaki hassasiyet ve ağrı çokça görülmektedir. Bel ve boyun fıtığı ile karışabilme potansiyelleri nedeni ile dikkat etmek gerekmektedir. Geceleri artması ve istirahatte de devamı sıktır. Diabet, hipotiroid ( endokrin bozukluklar) ve romatoid artrit ile sık görülebilmektedir. En sık rastlanılan tuzak nöropatiler:

Karpal Tunel Sendromu

Ulnar sinir tuzak nöropatisi

Meraljia Parestetika

Peroneal sinir tuzak nöropatisi

Tarsal tunel sendromu

Karpal Tunel Sendromu



En sık görülen tuzak nöropatisidir. El bileğindeki sinir sıkışıklığıdır. (Median sinirin karpal tuneldeki sıkışıklığıdır.) 35-60 yaşlarında ve kadınlarda daha sık görülmektedir. Kadınlarda erkeklerden 4 kat daha fazla görülmektedir. Hangi el daha çok kullanılıyorsa o elde daha sıktır. Çoğunlukla iki el birlikte tutulur. Tüneldeki daralmalar, deformasyonlar bu sıkışıklığa neden olur.

Nedenleri arasında değişik faktörlerin birlikte rolü vardır. El bileğinin sık kullanımı (bilgisayar klavyesi yada daktilo yazmak gibi, titreşim yayan el aletlerini kullananlar gibi), yapısal olarak kanalın darlığı, bilekteki çıkık ve kırık, bu bölgedeki sinir ve kemik tümörleri, şişmanlık, devamlı travmalar, gebelik, çay ve kahve tüketiminin fazlalığı, laktasyon(emzirme), menapoz, diabet, hipotiroidi, büyüme hormonunun yükselmesi, vitamin eksikliği ve romatoid artrit gibi hastalıklar . Antikoagülan(kabaca kan sulandırıcı) ve Oral kontraseptifler (doğum kontroller) haplarının kullanılmasıda nedenler arasındadır. Böbrek yetmezliği nedeni ile dialize giren hastalarda fistülün olduğu el bileğide bu sendrom için daha riskli bir hal almış olur. Karpal Tünel Sendromu, diabetik hastalarda normal populasyona göre üç kat görülmekedir. Bu nedenle diabete özellikle dikkat etmek gerekmektedir.

Klinik incelemede , ağrı ve uyuşma en sık rastlanan yakınmalardır. Hasta özellikle sabahları olan ellerindeki hareket kısıtlılığı, uyuşma ve şişlik hissiden yakınmaktadır. Bu yakınmalar hastalığın ilk dönemlerinde gün içinde azalır. Uykudan ağrı ya da uyuşmuş el ile uyanmak ve ellerinin sallanması ile ağrının ya da uyuşukluğun hafiflemesi tipiktir. İlerlemiş olgularda deride kuruluk ve solukluk; el bileği ve baş parmak etrafında kuvvetsizlik ve kas erimesine rastlanabilir. Yakınmalar mevsimsel özellik gösterebilir yazın azalıp, kışın artabilmektedir.

Ayırıcı tanıda, servikal disk hernisi (boyun fıtığı) mutlaka akılda tutulmalıdır.

Tanı hastalığın öyküsü, muayene ve EMG (Elektromyografi) ilk yapılması gerekenlerdir. EMG‘nin tanı değeri oldukça yüksektir. EMG’d bu bölgede sinir iletim hızlarının yavaşladığı görülmekedir. Kan tahlillerinden , özellikle kan şekeri ve tiroid hormonu ayırıcı tanıda bize yardımcı olmaktadır. Böylelikle diabet ve hipotiroidi tanıları ekarte edilmiş olur. Tanıda direk grafiler, tomografi ve magnetik rezonans gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilse de yaygın değildir.

Tedavide amaç hastayı en kısa zamanda günlük yaşantısına döndürmek olmalıdır. Hafif olgularda istirahat, nonsteroid anti enflamatuvarlar (kabaca ağrı kesiciler) ve El bileği spliti (bileği sabit tutmaya yarayan sargı) kullanılmaktadır. Sinir sıkışıklığının olduğu yere yapılan steroid enjeksiyonlarıda yaygın ve çok etkili değildirler. Tedavinin amacı; ağrısını dindirmek ve varsa kas gücü kaybını önlemekten geçmektedir. Çoğunlukla ilaç olarak ağrı kesici olarak kullanıldığı için; bu tedavi edici değil geçici bir çözümdür. Ancak son yıllarda nöropatik ağrı değerlendirilmesi sonucunda, kullanılan Neurontin’den (Gabapentin) çok olumlu geri dönüşler almaktayız.

Bu tedavi şekilleri ile yanıt alınmayan hastalarda cerrahi seçenek değerlendirilmelidir. 1-1.5 cm lik bir kesi ve lokal anestesi ile cerrahi girişim gerçekleştirilmektedir. Bası ortadan kaldırılmaktadır. Sonuçlar oldukça olumludur.



Ulnar sinir tuzak nöropatisi



Kubital tünel sendromu. Sıklıkla dirsekteki sinir sıkışıklığını ifade eder. İkinci sıklıkla görülen tuzak nöropatidir. Nedenler arasında bu bölgedeki tekrarlayan küçük travmaların ve ciddi travmaların rolü vardır. Osteoartrit, romatoid artrit ve bu ölgedeki yineleyen çıkıklar nedenler arasındadır. Ulnar nöropatilere, diabet ve romatoid artritli hastalarda daha sık rastlanılmaktadır. Küçük parmak tarafındaki uyuşukluk ve ağrı; dirsek bölgesindeki hassasiyet ve ağrı tanıda önemlidir. İlerlemiş olgularda zamanla elde şekil bozukluklarıda ortaya çıkabilir. Tanı da EMG burada da önemlidir. EMG’de önkol ve kol bölgesinde iletim normal iken dirsek bölgesinde iletim yavaşlamıştır. Dirseğin bükülmemesi normal pozisyona tutulması rahatlık sağlayabilir. Cerrahi tedavi sinir üzerindeki sıkışıklığı kaldırmak ve sinirin yer değiştirilmesi şeklindedir. Sonuçlar olumludur.

Ulnar sinir bilekte de sıkışabilir bu yerde guyon kanalı olarak adlandırılmaktadır. Küçük parmak tafafında ve bilekte etkilenme olmaktadır. Cerrahiside bu bölgeye yönelik olmaktadır.

Çocuklukta, dirsektki bir travma sonucu oluşmuş kırık yada çıkıktan yıllar sonra ‘Gecikmiş ulnar felç’ ile karşılaşabiliriz. Ulnar sinirin etkili olduğu alanlarda uyuşukluk ve güçsüzlük zayıflık ile ortaya çıkmaktadır.



Meraljia Parestetika:



Lateral femoral kutanöz sinirin tuzaklanmasıdır, sıkışıklığıdır.

Uyluk kısmının dış kısımda bası oluşur. Uyuşukluk ve karıncalanmalar ortaya çıkar. Şişmanlık, sıkı korse, dar giysiler, kemer, uzun yürüyüşler sıkıntıları artırabilir. Kendiliğinden gerileyebileceği durumlar olsa da tekrarlaması büyük olasılıkladır. Genellikle tedavi semptomatiktir. Cerrahiye gerek kalmadan neden olan şişmanlık korse kemer gibi nedenlerin ortadan kaldırılması ile yakınmalar geçebilir. Bunun dışında bölgeye kortizon anestetik ve nonsteroid antienflamatuvar enjeksiyonu yararlı olabilmektedir. Tüm bunlardan yanıt alınamadığı durumlarda cerrahi uygulanabilmektedir. Cerrahi basının kaldırılması ya da sinir kesilmesi şeklindedir.





Peroneal sinir tuzak nöropatisi



Bacakta görülen en sık tuzak nöropatisidir. Bacağın alt dış yarısındaki sinir sıkışıklığını ifade eder. Erkeklerde daha sık görülmektedir. Hemen hemen her yaşta rastlanabilir. Bu bölgedeki sıkıntı bası hızla felce ilerleyebilmektedir. Düşük ayak, duyu kaybı ve ağrıda eşlik edebilir ama genelde ağrısızdır. Nedenleri arasında travmalar, şeker hastalığı ve bu bölgedeki kitlelerin bası etkisi yer almaktadır. Bacak bacak üstüne atma ve bağdaş kurarak uzun oturmalar sinir travmasına neden olabilir. Ayırıcı tanıda bel fıtığı akılda tutulmalıdır. EMG tanıda değerlidir. Cerrahi basıyı kaldırmaya yöneliktir. Sonuçları olumludur.







Tarsal tunel sendromu

(Tibial sinir tuzak nöropatisi)



Ayak bileğinin iç arka tarafında seyreden sinirin sıkışıklığı ile ortaya çıkmaktadır. Ayak parmaklarında, tabanında ve topukta ağrı ve uyuşukluklar olabilir özellikle geceleri artmaktadır. Yürümekle uzun süre ayakta durmakla artmaktadır. Atletlerde sık görülmektedir. Diabet romatoid artrit ayırıcı tanıda düşünülmelidir. Bölgeye anestetik ve steroid enjeksiyonu yapılabilir. Tanı da EMG yardımcıdır. Cerrayi basıyı kaldırmaya yöneliktir. İlaç ve ayak bileği destekleri ile sonuç alınmayınca önerilir.