21 Aralık 2008 Pazar

Öksürük belitisi

Öksürük
Öksürük, bronşlarda birikmiş olan ifrazatların ya da solunum yollarına kaçan yabancı cisimlerin aşağıdan yukarıya yani ağıza doğru atılmasına yardımcı olan ve refleks yoluyla oluşan, patlayıcı tarzda çok kuvvetli soluk verme hareketidir. Öksürüğe neden olan uyarılar gırtlak da dahil olmak üzere solunum yolları, kulak, farenks ve mideden kaynaklanmaktadır. Genellikle hava yollarına kaçan büyük ya da toz gibi çok küçük partiküller, havayolu mukozasının kimyasal madde ve tahriş edici gazlar ile teması, birikmiş ifrazatlar, havayolunda (tümör gibi) kitlesel lezyonların varlığı, enfeksiyonlarda oluşan enflamasyon gibi olaylar, öksürük uyarılarının bronş mukozasından çıkmasına neden olmaktadır.

Öksürüğe sebep olan hastalıklar ve öksürüğün karakteri


Öksürüğe neden olan farklı akciğer ve akciğer dışı hastalıklar, öksürüğün karakterinde de farklılıklar yaratmaktadır. Örneğin üst solunum yolu enfeksiyonlarında genellikle kuru öksürük varken; bronşektazi, akciğer absesi gibi hastalıklarda öksürükle birlikte bol iltihaplı balgam çıkarma yakınmaları da mevcuttur. Astım atağında öksürükle birlikte zor ve az miktarda koyu yapışkan balgam çıkarma, nefes darlığı, hışıltılı solunum gibi belirtiler genellikle vardır. Öksürükle ağızdan kan gelmesi genellikle bronşektazi, akciğer kanseri, akciğer absesi, akciğer tüberkülozu, akciğer hidatik kisti, kalp yetersizliği gibi hastalıklarda görülür. Yine akciğer absesi ve bazı bronşektazi olgularında, Oksijensiz ortamda üreyen bazı bakterilerin yapmış olduğu enfeksiyon sonucu solukta oluşan çürük kokusu, daha hastanın odasına girer girmez fark edilebilir. İşte öksürüğün karakteri olarak tanımlayabileceğimiz bu özellikler hekime ayırıcı tanı açısından yol göstericidir.

Kronik öksürük ve kronik öksürüğe neden olan hastalıklar
Kronik öksürük 3 haftadan uzun süren öksürük olarak tanımlanmaktadır. Çok sayıda insanın polikliniklere başvurmasına neden olan bu semptom, hastaların uyku düzenlerini ve yaşam kalitelerini bozmaktadır. Kronik öksürüğün nedenleri incelendiğinde birden fazla sistemin hastalıklarının bu tabloya yol açtığı görülür.

Kronik öksürük nedenleri

+ Sinüzit,
+ Alerjik nezle ve geniz akıntısı,
+ Astım,
+ Reflü hastalığı,
+ Kronik bronşit,
+ Bronşektazi,
+ Akciğer kanseri,
+ Bazı ilaçların kullanılması,
+ Tüberküloz,
+ Sarkoidoz,
+ İnterstisyel akciğer hastalıkları,

gibi birçok hastalık, kronik öksürüğe neden olmaktadır. Asıl sorun ise kronik öksürüğü olan hastanın muayenesi, akciğer grafisi ve solunum fonksiyon testlerinde bir anormallik olmamasına rağmen tanıya ulaşmak ve etkili bir tedavi uygulayabilmektir.

Yapılan çalışmalarda bu tür hastalarda en sık öksürük sebebi olarak saptanan hastalıklar, astım, alerjik nezle ile geniz akıntısı ve reflü hastalığıdır.

Kronik öksürüğü olan hastaya tanısal yaklaşım
Kronik öksürük olgularında fizik muayenede hışıltılı solunum, geniz akıntısı, zaman zaman mideden ağıza acı sıvı gelmesi gibi belirtilerin olup olmadığı mutlaka sorgulanmalıdır. Hastadan istenen ilk tanısal tetkik akciğer grafisidir. Akciğer grafisinde öksürüğü açıklayacak kanser, tüberküloz, bronşektazi gibi hastalıklara ait bulgu varsa bundan sonra bu hastalıklara ait özel tetkikler istenerek sonuca ulaşılabilir. Akciğer grafisinde anormallik saptanmayan olgularda, solunum fonksiyon testleri, alerji testleri, bilgisayarlı tomografi ve gerekirse endoskopik yöntemler olan bronkoskopi ve gastroskopi yapılabilir. Akciğere ait belirgin bir hastalığın olmadığı kronik öksürük olgularında Göğüs hastalıkları uzmanı, KBB uzmanı ve Gastroenteroloji uzmanının işbirliğine ihtiyaç vardır.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder