Boyun Fıtığı

İnsan omurgası yukarıdan aşağı beş bölgeye ayrılır. Servikal(boyun) bölge en üste yer alan 7 vertebradan oluşur. Servikal vertebralar omurganın( boyun omurları) diğer bölümlerine göre daha az yük taşıdığından daha küçük ve basıktır. 1 ve 2. servikal vertebra haricinde her iki vertebra arasında disk olarak tanımlanan yastıkçıklar mevcuttur. Bunların ana görevi omurgaya binen kuvvetleri eşit olarak dağıtırken aynı zamanda boyun hareketlerinin devamlılığını sağlamaktır.

Servikal diskin nüklear kısmının fıtıklaşması ve su kaybı doğal bir süreçtir. Yaşlanmayla birlikte diskte yükseklik kaybı ve elastikiyette azalma meydana gelir. Aşırı boyun hareketeleri daha zor tolere edilir. Parçalanan end platelerin etrafında osteofitik spurlar(kemik çıkıntılar) meydana gelir. Bunlar spinal kanala doğru posteriordan ve prevertebral boşluğa doğru anteriordan gelişirler. Aynı şekilde nöral foramene doğruda gelişir. Bunun sonucu olarak nöral foramenin boyutunda belirgin azalama meydana gelir. Osteofitlerin belirgin iki fonksiyonu vardır. Dejenerasyona bağlı olarak vertebranın hareket kabiliyetini azaltır. Hatta komşu vertebralar arasında köprülere neden olarak spontan füzyon meydana getirirler.

Rüptüre servikal disk hernisi akut hiperfleksiyon, rotasyon veya her iki hareketle meydana gelebilir. Burada omurilik ya da nöral foramende sinir köküne basıya neden olur.




Servikal disk hastalığı olan hastanın klinik değerlendirmesinde şikayetlerin dinlenmesi, titiz bir muayene ve uygun diagnostik testin seçilmesi gereklidir. İlk olarak hastanın şikayetinin boyun ağrısı, radikulopati, myelopati ya da bunların bir kombinasyonu olduğu ayırt edilmelidir. Servikal disk hastalığı olan hastada ilk adım ayrıntılı bir anamnezdir. Ağrının başlayışını, niteliğini, lokalizasyonunu kapsayan, artıran ve azaltan faktörleri inceleyen, doğal sürecini ortaya çıkaran, eşlik eden semptomları içine alan tamamen ayırt edici detaylı hikaye alınmalıdır. Aksiyel boyun ağrısı diskojenik ya da muskolojenik olabilir. Hatta occipitoservikal, myofascial, omuz ya da visseral bir patoloji olabilir. Boyun ağrısı istirahat yada pozisyonla geçiyor ve aktivite ile artıyorsa mekanik ağrı olarak tariflenebilir.

Radiküler semptomlar çoğunlukla lateral soft disk herniasyonuna bağlıdır. Boyun ve radikuler dağılımlı kol ağrısı akut soft disk rüptürünün işaretidir. Parestezi, ağrıya eşilik edebilir, fakat sıklıkla ekstremitenin distalindedir. Bu tür sensörial semptomlar çoğunlukla tek taraflıdır. Boyun hareketleri kısıtlanmıştır. Ağrı boyunun ektansiyonu ya da rotasyonu ile artar. Ağrı ve parestezi boynun immobilizasyonu, traksiyonu ya da ikisiyle birlikte azalır. Dokunma ve ağrı hissi uygun dermotomda azalır. Uygun myotomda derin tendon reflekslerinde azalma tipiktir. Duyu ve motor değişiklikleri sıklıkla eş zamanlıdır. Soft disk herniasyonu genellikle gençlerde görülür. Hard disk dejenerasyonu ise genellikle 50’ li yaşlardan sonra görülür Semptomların şekli etkilenen sinir köküne bağlı olarak keskin, batıcı, yayılan ve etkilenen dermatoma uygun olarak çeşitli derecelerde disestezi, parestezi ve hissizliğin eşlik ettiği bozukluklardır. Bu semptomlar çeşitli testler ile provake edilerek arttırılabilir.

Servikal myelopatinin semptomları değişkendir ve şikayetler silik olabilir. Myelopati ilk muayenede kolayca bulunmaz. Semptomlar ve bulgular yürüme güçlüğü, spasite, el becerisinde azalma, ekstremitede parestezi, üriner inkontinans ve tek ya da tüm ekstremitelerde kuvvet kaybını kapsar. Servikal radikülopati ve ağrı yaygın başvuru şikayetleri değildir.

Cerrahi tedavide dekompresyon, stablizasyon yada her ikisi birlikte uygulanabilir. Anterior cerrahi yaklaşım(boyunun ön kısmı) servikal disk hastalığında en yaygın uygulanan girişimdir, bununla birlikte posterior yaklaşımda uygun vakalarda kullanılmaktadır. Hastanın yaşı, mevcut şikayetin sebebi, radyolojik ve klinik bulgular cerrahi işlemin şeklini belirler